Tez Düzenleme
Metin İçi Atıfların Düzenlenmesi
Akademik yazımda metin içi alıntılar, kullanılan kaynakların doğru bir şekilde temsil edilmesi ve okuyucunun metindeki bilginin kaynağının izini sürmesini kolaylaştırması açısından önemlidir. Metin içi alıntıların düzenlenmesi akademik yazımın en önemli kısımlarından biridir. Doğru alıntılar tezin inandırıcılığını arttırır ve araştırmanın akademik etiğe uygun olarak sunulmasını sağlar.
Kaynakların yazım kurallarına uygun olarak belirtilmesi hem okuyucunun hem de değerlendiricinin metnin anlaşılmasını kolaylaştırır ve tezin akademik bütünlüğünü korur. Tez yazarken metin içi alıntıların doğru yerleştirilmesi hem akademik etik kurallarına uymak hem de çalışmanın güvenirliğini arttırmak açısından gereklidir. Metin içi alıntıların formatı tez yazım kurallarına göre tez düzenleme işlemine uygun olarak yapılmalıdır.
Atıf Stilleri
Metin içi alıntılar için çeşitli stil kılavuzları vardır. Üniversiteler ve akademik kurumlar farklı yazım kurallarına sahip alıntı stilleri kullanabilir. Tez yazarken hangi tarzın kullanılacağı üniversitenin belirlediği tez yazım kurallarına bağlıdır. Stil seçimi yapıldıktan sonra metindeki tüm atıfların bu stile uygun olarak yazılması gerekmektedir. En sık kullanılan alıntı stilleri şunlardır:
- APA (American Psychological Association): Psikoloji ve sosyal bilimler alanında sıkça kullanılır. APA stilinde metin içinde yazarın soyadı ve yayım yılı kullanılmaktadır. Örneğin: (Heart, 2020).
- MLA (Modern Language Association): Dil çalışmalarında ve edebiyatta kullanılır. MLA stilinde sayfa numaraları belirtilmektedir. Örneğin: (Heart 25).
- Chicago: Chicago stilinde iki tür referans sistemi vardır: Dipnotlu ve yazar-tarihli. Örneğin: (Hearth 2020, 25).
- IEEE: Mühendislik ve teknik çalışmaları için kullanılır. IEEE’de atıflar köşeli parantezde ve sıra numarasıyla gösterilir. Örneğin: [1].
Doğrudan Alıntılar
Doğrudan bir kaynaktan alıntı yapıldığında, alıntının kaynağı metin içerisinde belirtilmelidir. Her durumda alıntının kimin sözü olduğu ve ne zaman söylendiği açıkça belirtilmelidir. Ayrıca tez yazarken aşırı uzun alıntılar yerine kısa ve öz alıntılara öncelik vermelisiniz. Doğrudan alıntılar aşağıdaki kurallara göre yazılmalıdır:
- Kısa alıntılar: Alıntı çift tırnak içinde verilir ve ardından kaynak eklenir. Örneğin: “Eğitim bireyin özgürleşmesine katkıda bulunur” (Hearth, 2023, s. 4).
- Uzun alıntılar: Uzun alıntılar (APA’ya göre 40 kelimeden fazla), ayrı bir paragraf olarak blok halinde yazılır. Tırnak kullanılmaz. Alıntının sonunda kaynak da belirtilmelidir.
Dolaylı Alıntılar
Dolaylı alıntı, bir kaynaktan alınan bilgilerin kendi kelimelerinizle sunulmasıdır. Bu durumda kaynağı belirtmeniz gerekmektedir. Başka kelimelerle ifade edilen alıntılar, doğrudan alıntılardan daha fazla bilgi içerebilir, ancak orijinal kaynağa sadık kalmalısınız. Dolaylı alıntılar tırnak içine alınmaz, atıfta bulunulması gerekir. Akademik metinlerde intihalin önlenmesi açısından bu son derece önemlidir. Örneğin: Hearth (2020), eğitimin bireyin özgürleşmesinde önemli bir rol oynadığını savunmaktadır.
Çoklu Yazarlara Atıf Yapılması
Birden fazla yazarın araştırmasına atıf yapılırken, kullanılan atıf biçimine göre yazarların adları ve yayın tarihleri belirtilmelidir. Atıf yaparken yazar sayısına dikkat etmek, kaynakların doğru tanımlanmasını sağlar ve karışıklıkların önüne geçer.
- APA formatı: İki yazarlı çalışmalarda iki yazarın adı da yazılır. Örneğin: (Alex ve Will, 2020). Üç ve daha fazla yazarlı çalışmalarda ilk yazarın soyadı ve “vd.” (ve diğerleri) yazılır, İngilizce ise “et al.” yazılır. Örneğin: (Alex vd., 2020), İngilizce olarak: (Alex et al., 2020).
- MLA formatı: İki yazarlı çalışmalarda sırayla yazar soy isimleri yazılır. Örneğin: (Alex ve Will 25). Üç veya daha fazla yazarlı çalışmalarda ilk yazarın soyadı yazılır ve “vd.” ifadesi eklenir. Örneğin: (Alex vd. 25).
- IEEE formatı: Kaynaklar köşeli parantez içinde sıralı olarak listelendiğinden yazar sayısında bir fark yoktur. Ancak seri kaynaklar arasında (-) kullanılır. Örneğin: [1-5].
Aynı Yazarın Farklı Çalışmalarına Atıf Yapılması
Aynı yazarın birden fazla çalışmasına atıf yapılması gerektiğinde, bu çalışmaların yayım yılına göre sıralanması gerekir. Bu yöntem, aynı yazarın farklı çalışmalarının birbirinden ayırt edilmesini sağlar ve okuyucuya daha net bir yönlendirme sunar. Eğer aynı yılda yayımlanan birden fazla çalışma varsa, bu çalışmalar harflerle ayrılır.
Aynı yazarın birden fazla eserine atıf yapılması gerekiyorsa bu eserler yayın yılına göre sıralanmalıdır. Bu yöntem aynı yazarın farklı eserlerinin birbirinden ayırt edilmesini sağlar ve okuyucuya daha net rehberlik sağlar. Aynı yıl birden fazla çalışmanın yayınlanması durumunda çalışmalar harflerle ayrılır.
- APA formatı: (Alex, 2023a) ve (Alex, 2023b).
- MLA formatı: Benzer şekilde, (Alex 25a) ve (Alex 25b).
İnternet Kaynaklarına Atıf Yapılması
İnternet kaynaklarına yapılan atıflar basılı kaynaklar gibi değerlendirilir ancak erişim tarihi belirtilir. Çevrimiçi kaynaklar güvenilir olmalı ve kullanılan herhangi bir stil kılavuzu uygun şekilde onaylanmalıdır. Bilimsel araştırmalarda çevrimiçi kaynaklar daha dikkatli kullanılmalı ve mümkünse akademik veri tabanlarından elde edilen güvenilir kaynaklar tercih edilmelidir.
Metin İçi Atıfların Düzenli Olması
Tüm metin içi alıntılar belirtilen yönergelere göre tutarlı bir şekilde yapılmalıdır. Stil kılavuzları her bir alıntı durumunu açıkça tanımlar ve bu kurallara göre alıntı yapmak metnin profesyonelliğini artırır ve kaynağın doğru şekilde alıntılanmasını sağlar.